تاول، سوزن‌سوزن شدن، تب و غدد لنفاوی متورم از شایع‌ترین علائم تبخال هستند. بیماری تبخال، در اثر ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ و ۲ به‌وجود می‌آید که باعث ابتلا به انواع تبخال همچون تبخال لب، تبخال تناسلی و تبخال چشمی می‌شوند. به اشتراک گذاشتن ظروف یا لمس کردن تاول‌ها، عدم رعایت بهداشت و تماس با سطوح آلوده از مهم‌ترین راه‌های انتقال تبخال هستند.

دکتر پوست، برای تشخیص تبخال، از روش‌های تشخیصی کشت ویروس، آزمایش خون و معاینات فیزیکی استفاده می‌کند. این متخصص، پس از اطمینان از ابتلای فرد به این عفونت ویروسی، با تجویز داروهای ضدویروس، مسکن‌های بدون نسخه و درمان خانگی به مدیریت علائم بیماری تبخال می‌پردازد.

تبخال کدام بخش‌های بدن را درگیر می‌کند؟

ویروس هرپس سیمپلکس، عامل ایجاد عفونت ویروسی تبخال، می‌تواند بخش‌های مختلفی از بدن را درگیر کند. در ادامه به بخش‌هایی از بدن که درگیر علائم تبخال می‌شود، اشاره کرده‌ایم:

• لب‌ها و دهان (Herpes labialis)؛ تبخال صورت روی لب‌ها و اطراف دهان، معمولا به صورت تاول‌های کوچک و دردناک ظاهر می‌شوند. این نوع تبخال، معمولاً توسط ویروس HSV-۱ ایجاد می‌شود.
• ناحیه تناسلی (Herpes genitalis)؛ این نوع تبخال که توسط ویروس HSV-۲ ایجاد می‌شود، باعث ظهور تاول‌ها و زخم‌های دردناک در ناحیه تناسلی و اطراف آن خواهد شد.
• پوست؛ ویروس تبخال، به‌ویژه در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، می‌تواند هر بخشی از پوست را درگیر کند. تاول‌ها می‌توانند در بخش‌هایی مانند انگشتان یا بدن ظاهر شوند.
• چشم‌ها (Herpes keratitis)؛ ویروس هرپس می‌تواند با آلوده کردن قرنیه چشم، باعث التهاب و زخم‌های دردناک در چشم‌ها شود. در صورت عدم درمان تبخال چشمی، بینایی فرد کاهش خواهد یافت.
• مغز و سیستم عصبی مرکزی (Herpes encephalitis)؛ در موارد نادر، ویروس هرپس، با آلوده کردن مغز، منجر به التهاب مغزی یا آنسفالیت می‌شود که یک وضعیت جدی و تهدیدکننده زندگی است.

تبخال یک عفونت ویروسی مزمن است که اصولا به صورت دوره‌ای تشدید می‌شود. روش‌های درمانی ضدویروس، می‌توانند به تسکین شدت و کاهش مدت زمان علائم کمک کنند؛ با این حال، عفونت، به‌طور کامل از بین نرفته و ویروس در بدن باقی خواهد ماند. چنانچه ویروس تبخال، نقاط حساس بدن شما همچون چشم و ناحیه تناسلی را درگیر کرد، برای پیشگیری از عوارض خطرناک آن، سریعا به متخصص پوست مراجعه کنید.

طیف وسیعی از بیماری‌ها و وضعیت‌های مربوط به پوست، مو و امور زیبایی از سوی متخصص پوست و مو پیگیری و درمان می‌شود. برای رفع مشکلاتی که برای ناخن‌ها، پوست بخش‌های مختلف بدن یا موها پیش می‌آید، پزشکان دارای تخصص در این زمینه‌ها تجویزات مناسب دارند.

علت ایجاد تبخال چیست؟

تبخال، در اثر عفونت ویروسی ناشی از ویروس هرپکس سیمپلکس نوع ۱ و ۲ به وجود می‌آید. این ویروس، از طریق تماس مستقیم افراد با پوست، مخاط یا مایعات بدن فرد مبتلا منتقل می‌شود. ویروس هرپکس سیمپلکس، پس از ورود به بدن، در سلول‌های عصبی باقی می‌ماند. این ویروس، تحت تاثیر عوامل محرکی مانند استرس، بیماری یا نور خورشید فعال شده و تاول‌های پر از مایع و دردناک نمایان می‌شوند. این تاول‌ها، با خارش و سوزش هم همراه هستند. اگر سوال شما این است که علت تبخال لب چیست، باید گفت ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ به‌وجود آورنده تبخال لب و نوع ۲ در ایجاد تبخال تناسلی نقش دارد.

انتقال ویروس از فرد آلوده

ویروس هرپس سیمپلکس، از طریق تماس مستقیم با زخم‌های تبخال یا ترشحات فرد آلوده به افراد عاری از ویروس منتقل می‌شود. اگر نمی‌دانید که تبخال تا چند روز واگیر دارد، باید بگوییم این ویروس، در هر شرایطی، حتی زمانی که زخم‌ها به‌طور کامل بهبود نیافته‌اند، می‌تواند منتقل شود. استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند لیوان، حوله یا رژ لب فرد آلوده به ویروس، هم می‌تواند به انتقال ویروس کمک کند. افراد مبتلا به تبخال باید از تماس نزدیک با دیگران خودداری کرده و با استفاده از وسایل شخصی خود، جلوی انتقال ویروس را بگیرند. رعایت بهداشت فردی و اجتناب از تماس با افراد آلوده، در جلوگیری از گسترش این ویروس بسیار اهمیت دارد.

استرس

استرس‌های جسمی و روانی با تضعیف سیستم ایمنی بدن، منجر به فعال شدن ویروس هرپس سیمپلکس شده و فرد به تبخال مبتلا خواهد شد. استرس‌های طولانی مدت، اضطراب و فشارهای کاری یا شخصی، می‌توانند نقش مهمی در بروز تبخال داشته باشند. مدیریت استرس از طریق تمرینات تنفسی، مدیتیشن و ورزش منظم به کاهش احتمال بروز تبخال کمک می‌‌کند.

بیماری‌ها

نتیجه ابتلا به برخی بیماری‌ها و عفونت‌ها، ضعف سیستم ایمنی بدن است. این شرایط، زمینه مناسبی برای فعال شدن ویروس هرپس سیمپلکس فراهم می‌کند. برای مثال، سرماخوردگی، آنفولانزا یا عفونت‌های دیگر می‌توانند سیستم ایمنی را ضعیف کرده و باعث بروز تبخال شوند. همچنین بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا اچ‌آی‌وی هم می‌توانند خطر بروز تبخال به‌ویژه تبخال تناسلی را افزایش دهند.

تغییرات هورمونی

در زنان، تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی یا بارداری می‌تواند منجر به بروز تبخال شود. هورمون‌ها، با تأثیر مستقیم بر سیستم ایمنی، زمینه را برای فعال شدن ویروس هرپس سیمپلکس که در سلول‌های عصبی حاضر است، فراهم می‌کنند. حفظ تعادل هورمونی و مراقبت‌های بهداشتی مناسب در این بازه‌های زمانی، از بروز تبخال پیشگیری خواهد کرد.

سیستم ایمنی ضعیف

افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، بیشتر در معرض بروز تبخال هستند. نقص‌های ایمنی می‌توانند ناشی از بیماری‌های مزمن، مصرف داروهای سرکوب‌گر ایمنی یا شرایط خاصی مانند اچ‌آی‌وی باشند. تقویت سیستم ایمنی از طریق تغذیه مناسب، ورزش منظم و پرهیز از عوامل مضر می‌تواند به کاهش احتمال بروز تبخال در این افراد کمک کند.

برای درمان تبخال باید به چه دکتری مراجعه کرد؟

برای درمان تبخال، بهترین گزینه، مراجعه به دکتر پوست است. دکتر پوست، به کمک معاینات بالینی و انواع تست‌های تشخیصی، تبخال را تشخیص داده و درمان مناسب را ارائه می‌دهد. این متخصص، اطلاعات لازم در مورد عدم انتقال ویروس و مدیریت علائم را در اختیار بیمار می‌گذارد. تجویز داروهای ضدویروس، ضدالتهاب، مسکن و انواع مراقبت‌های خانگی و ترکیبی از این‌ها می‌تواند درمان ارائه شده توسط متخصص پوست باشند.

در چه شرایطی ویروس تبخال، خطرناک است؟

ویروس تبخال معمولا برای افراد سالم خطری ایجاد نمی‌کند. اما در برخی شرایط همچون افراد با سیستم ایمنی ضعیف، در مادران باردار و انتقال عفونت به نوزادان و گسترش عفونت بیماری تبخال به چشم‌ها می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.

در سایر شرایط، علائم تبخال شامل تاول، سوزن‌سوزن شدن، تب و غدد لنفاوی متورم هستند. این علائم با مصرف داروهای ضدویروس، مسکن‌های بدون نسخه و انواع درمان خانگی تسکین پیدا می‌کنند. افراد مبتلا به ویروس هرپس، باید با رعایت بهداشت، اجتناب از تماس مستقیم با دیگران، عدم به اشتراک گذاشتن ظروف یا لمس کردن تاول‌ها، راه‌های انتقال تبخال را از بین ببرند.

برای بررسی و تشخیص مشکلات پوستی یا عمل زیبایی پوست، دکتر پوست مشهد، بهترین انتخاب است. متخصص پوست و مو مشهد، در درمان ریزش مو، چین و چروک، قارچ پوستی، خشکی پوست، موخوره، اگزما، آکنه و لک‌های پوستی مهارت دارد. لیزر موی زائد، بررسی وضعیت موها و مشکلات مو، تزریق ژل، لیزر درمانی، بوتاکس، ماساژ و مراقبت از پوست، خدمات پوست، مو و زیبایی هستند که می‌توان از پزشک، انتظار داشت.

برگرفته از مجله سلامتی دکتردکتر(https://drdr.ir/mag/)