از جمله انواع علائم رفلاکس نوزادان تحریک پذیری، امتناع از تغذیه، علائم تنفسی مانند سرفه یا خس خس مزمن و ترش کردن است. نوزادان رفلاکسی ممکن است به خوبی وزن نگیرند یا دچار کاهش وزن شوند.

اینکه رفلاکس نوزاد نیاز به پیگیری دارد یا خیر و یا اساسا رفلاکس باعث ناراحتی نوزاد شده است یا خیر باید توسط پزشک مشخص شود. البته بدیهی است که مادر باید تمام واکنش‌های نوزاد را در هنگام خواب، هنگام غذا خوردن و ... در نظر داشته باشد و گزارش صحیحی به پزشک بدهد تا پزشک بر اساس آن بتواند احتمال رفلاکس را درست تشخیص دهد.

البته تشخیص رفلاکس گاهی به سونوگرافی هم نیاز دارد؛ اما به طور کلی باید بدانید که همه نوزادان یا بهتر است بگوییم همه انسا‌ن‌ها درجاتی از رفلاکس را در زندگی خود تجربه می‌کنند که به مرور زمان هم بهبود پیدا می‌کنند و هم با آن سازگار می‌شوند.

بیشتر پزشکان معتقدند رفلاکس نوزاد پدیده سخت و حادی نیست و کاملا عادی است و نیازی به پیگیری خاص و ویژه ندارد. زمانی رفلاکس جدی می‌شود که کودک با افزایش سن و بزرگ شدن بهبودی پیدا نکند یا مشکلات دیگری نیز پدیدار شوند.

در هر صورت در وهله اول این مادر است که می‌تواند با زیر نظر داشتن وضعیت نوزاد به صورت ماهانه، هفتگی و روزانه بهتر شدن یا نشدن نوزاد را متوجه شود.

چه زمانی رفلاکس نوزاد به درمان نیاز دارد؟

رفلاکس در نوزادان پدیده‌ای شایع است که البته نگرانی خاصی در مورد آن وجود ندارد. هر چه نوزاد سن کمتری داشته باشد، احتمال اینکه بیشتر با این پدید روبه‌رو شود، بیشتر است. البته باید بدانید که رفلاکس امری کاملا طبیعی است که با بزرگتر شدن نوزاد به راحتی بهبود پیدا می‌کند. در اغلب موارد نیاز به هیچ گونه اقدام پزشکی یا درمان دارویی خاصی نیست. آروغ زدن نوزاد، طاق باز نخوابیدن، خوابیدن به پهلو‌ها، میزان کمتر و در دفعات بیشتر غذا خوردن، نگه داشتن نوزاد در حالت عمودی بعد از تغذیه از جمله کارهای بسیار مفید و البته بسیار ساده‌ای است که برای درمان رفلاکس نوزاد می‌توانید انجام دهید.

به یاد داشته باشید زمانی رفلاکس نوزاد نگران کننده است که وضعیت‌های زیر پیش بیاید:

• وزن کودک افزايش پيدا نمی‌كند؛
• کودک با شدت تف می‌کند به طوری كه منجر به بيرون پريدن محتويات معده از دهان او می‌شود؛ (استفراغ پرتابه‌ای)؛
• تف كردن مايع زرد رنگ؛
• تف كردن خون و يا موادی كه شبيه دانه‌های قهوه باشد؛
• اجتناب از غذا خوردن؛
• وجود خون در مدفوع؛
• مشكلات تنفسي؛
• استفراغ را در سن ۶ ماهگی يا کمتر آغاز كند.

گاهی ممکن است نوزاد درگیر رفلاکس پنهان باشد؛ رفلاکس پنهان در نوزادان با بیماری رفلاکس معده به مری تفاوت دارد. رفلاکس معده در وهله اول موجب تحریک مری می‌شود، در صورتی که رفلاکس خاموش باعث تحریک گلو، بینی و جعبه صدا می‌شود.

نشانه‌های رفلاکس پنهان

• مشکلات تنفسی مثل خس خس سینه، تنفس پر سر و صدا یا مکث در تنفس
• دهان بستن
• گرفتگی بینی
• سرفه مزمن
• بیماری‌های مزمن تنفسی و عفونت گوش
• مشکل در تنفس (خطر مبتلا شدن به آسم)
• مشکل در تغذیه
• تف کردن

کدام شکل از مدفوع نوزاد رفلاکسی به پیگیری نیاز دارد؟

در صورتی که رفلاکس نوزاد از نوع معمولی باشد، مدفوع نوزاد رفلاکسی تغییر خاصی نخواهد داشت. در واقع نباید انتظار داشته باشید وقتی نوزاد شما درجه کم و محدودی از رفلاکس را تجربه می‌کند، مدفوع او تغییرات خاصی داشته باشد یا رنگ و شکل متفاوتی داشته باشد؛ اما چنانچه در یک نوزاد رفلاکسی مدفوع سیاه رنگ، مدفوع خونی و یا دفع موکوس همراه با مدفوع دیده شود، می‌تواند نگران‌کننده باشد. بنابراین در این شرایط باید به پزشک مراجعه کنید تا پزشک بر اساس وضعیت نوزاد، درمان صحیح را انتخاب و اجرا کند.

نکته مهمی که در مورد مدفوع نوزاد، خصوصا نوزاد زیر شش ماه یا نوزادی که اختصاصا با شیر مادر تغذیه می‌شود، باید بدانید این است که مدفوع این نوزادان بسیار بسیار متاثر از غذایی است که مادر می‌خورد. صرف نظر از اینکه رنگ و شکل مدفوع نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، به سبد غذایی مادر وابسته است، باید این نکته را نیز در نظر داشته باشید که تغذیه مادر در رفلاکس نوزاد، کولیک نوزاد، دل درد و نفخ نوزاد و اساسا وضعیت گوارش نوزاد تاثیر مستقیم دارد؛ زیرا مادر هرچه که می‌خورد، وارد شیرش می‌شود و وقتی نوزاد از شیر مادر تغذیه می‌کند، درست همان‌چیزی را تجربه می‌کند که مادر تجربه می‌کند؛ با این تفاوت که توانایی گوارش و معده و روده مادر با نوزاد بسیار بسیار متفاوت است و قدرت گوارش نوزاد هنوز پیشرفت چندانی ندارد تا بتواند به خوبی عمل هضم را انجام دهد.

البته بدیهی است که این موضوع در نوزادان شیر خشکی خیلی کاربرد ندارد، مگر اینکه متوجه شویم شیر خشکی که استفاده می‌کنیم، به هر دلیل، با کودک ناسازگار است و کودک تحمل هضم آن را ندارد. در این صورت طبیعتا مجبور به تعویض و تغییر شیر خشک خواهیم بود.

دارو برای رفلاکس نوزاد

از مصرف هر دارو برای نوزاد رفلاکسی خود به صورت خودسرانه پرهیز کنید. اولین توصیه برای درمان رفلاکس نوزاد این است که صبور باشید و سبک زندگی خود و نوزاد را بهبود بدهید. رفلاکس به مرور زمان بهتر می‌شود و کم کم از بین می‌رود. خصوصا برای نوزادان زیر دو ماه و علی‌الخصوص برای نوزادان زیر 40 روز هیچ دارویی پیشنهاد نمی‌شود، مگر اینکه پزشک با بررسی‌های دقیق و انجام آزمایشات لازم به این نتیجه برسد که مصرف داروی رفلاکس برای نوزادی واجب است.

یک داروی مورد استفاده برای رفلاکس کودکان، شربت فاموتیدین است. فاموتیدین نوعی مسدودکننده هیستامین ۲ است که با کاهش میزان اسید معده در درمان مشکلاتی مانند رفلاکس معده به مری، سوزش سردل و موارد مشابه موثر عمل می‌کند. فاموتیدین را می‌توان برای درمان بیماری رفلاکس معده به مری کودکان در تمام سنین استفاده کرد. طبیعی است که استفاده از شربت فاموتیدین برای نوزاد، هرچند در دُزهای پایین، باید با مشورت پزشک صورت بگیرد.

به یاد داشته باشید که فاموتیدین می‌تواند زمینه‌ساز اسهال یا یبوست در کودک شود. طبیعتا مجبور خواهید بود برای بهبود این وضعیت نیز از داروی دیگری استفاده کنید که معمولا باید به سراغ داروهای پره‌بیوتیک‌ بروید. البته به یاد داشته باشید که به طور کلی داروهایی که از خانواده پره بیوتیک‌ها و پروبیوتیک‌ها هستند، اساسا در بهبود گوارش تاثیرات مثبت بسیار زیادی دارند. بنابراین ممکن است فقط مصرف داروهایی نظیر پدی‌لاکت رفلاکس نوزاد شما را بهبود ببخشد. البته بدیهی است که این امر را فقط و فقط پزشک باید تشخیص دهد. اگرچه پره‌بیوتیک‌ها محصولاتی بی‌خطر و ایمنی هستند، اما در هر صورت برای کودکان و نوزادان باید اختصاصا توسط پزشکان متخصص اطفال تجویز شوند.

بهتر است پیش از اینکه نوزاد خود را درگیر استفاده از داروهای رایج برای رفلاکس کنید، نحوه خوابیدن او را درست کنید، کمتر و در دفعات بیشتر شیر بدهید،آروغ او را حتما بگیرید؛ سریع بعد از شیر خوردن کودک را نخوابانید و به طور کلی مراقب باشید وضعیت قرار گیری کودک طوری نباشد که به معده و مری او فشار وارد شود.