بررسی کامل زانوی ضربدری و زانوی پرانتزی

حتماً تا به حال اصطلاحات زانوی پرانتزی و زانوی ضربدری به گوشتان خورده است اما شاید به طور دقیق تفاوت این دو عارضه ارتوپدی و راه‌های درمان آنها را ندانید. می‌خواهیم به بررسی کامل و جامع دو عارضه زانوی پرانتزی و زانوی ضربدری یا همان زانوی ایکس به پردازیم.

 

زانوی پرانتزی

زانوی پرانتزی، عارضه‌ای است که در آن زانوها به سمت بیرون خم می‌شوند و در هنگام ایستادن، مچ پاها به هم می‌رسند. این عارضه که به نام ژنوواروم نیز شناخته می‌شود، در کودکان و بزرگسالان به دلایل مختلفی بروز می‌کند و می‌تواند مشکلات متعددی را به همراه داشته باشد.

 

علائم زانوی پرانتزی:

 

• فاصله غیرطبیعی بین زانوها در هنگام ایستادن
• خم شدن زانوها به سمت بیرون
• درد در زانوها، لگن و مچ پا
• مشکل در راه رفتن و دویدن
• ساییدگی زودرس مفصل زانو
• ناپایداری زانو
• قوزک پا به سمت داخل متمایل می‌شود.

 

دلایل زانوی پرانتزی در کودکان:

 

• رشد طبیعی: در بسیاری از کودکان، زانوی پرانتزی در دوران نوزادی و نوپایی به طور طبیعی وجود دارد و تا سن 3 سالگی به طور خود به خود صاف می‌شود.
• راشیتیسم: کمبود ویتامین D می‌تواند باعث نرم شدن استخوان‌ها و ایجاد زانوی پرانتزی شود.
• بیماری‌های ژنتیکی: برخی بیماری‌های ژنتیکی مانند بیماری بلانت، می‌توانند باعث زانوی پرانتزی شوند.
• عوامل محیطی: استفاده بیش از حد از پوشک، چاقی و بد نشستن می‌توانند در بروز زانوی پرانتزی در کودکان نقش داشته باشند.

 

دلایل زانوی پرانتزی در بزرگسالان:

 

• آرتروز: آرتروز زانو می‌تواند باعث خم شدن زانوها به سمت بیرون شود.
• ضربه یا آسیب: شکستگی یا آسیب به استخوان‌های پا می‌تواند باعث زانوی پرانتزی شود.
• مشکلات تراز استخوانی: ناهنجاری‌های مادرزادی یا اکتسابی در استخوان‌های پا می‌توانند باعث زانوی پرانتزی شوند.
• چاقی: اضافه وزن می‌تواند فشار زیادی را به زانوها وارد کند و باعث خم شدن آنها به سمت بیرون شود.

 

تشخیص زانوی پرانتزی:

 

تشخیص زانوی پرانتزی با معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می‌شود. پزشک با بررسی وضعیت پاها، فاصله بین زانوها و انحراف زانوها به سمت بیرون، می‌تواند این عارضه را تشخیص دهد. در برخی موارد، ممکن است از عکس‌برداری با اشعه ایکس برای بررسی دقیق‌تر وضعیت استخوان‌ها و مفاصل استفاده شود.

 

درمان زانوی پرانتزی:

 

درمان زانوی پرانتزی به سن، شدت عارضه و علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. در کودکان، در بیشتر موارد زانوی پرانتزی به طور خود به خود تا سن 3 سالگی صاف می‌شود. در موارد شدیدتر، ممکن است از روش‌های درمانی زیر استفاده شود:

 

• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات پا و بهبود انعطاف‌پذیری آنها کمک کند.
• ارتوز: استفاده از بریس یا ارتوز می‌تواند به صاف شدن زانوها و اصلاح ناهنجاری‌های استخوانی کمک کند.
• جراحی: در موارد شدید که سایر روش‌های درمانی موثر نبوده‌اند، ممکن است از جراحی برای اصلاح ناهنجاری‌های استخوانی استفاده شود.

در بزرگسالان، درمان زانوی پرانتزی به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است با درمان علت زمینه‌ای، مانند آرتروز یا چاقی، زانوی پرانتزی نیز بهبود یابد. در موارد شدیدتر، ممکن است از روش‌های درمانی زیر استفاده شود:

 

• کاهش وزن: کاهش وزن می‌تواند فشار را از روی زانوها کم کند و به بهبود زانوی پرانتزی کمک کند.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی به تقویت عضلات پا و بازگشت حالت پاها به حالت عادی کمک می‌کند.
• تزریق: تزریق ژل یا اسید هیالورونیک می‌تواند به کاهش درد و التهاب زانو کمک کند.
• جراحی: در بزرگسلان نیز موارد شدید که سایر روش‌های درمانی موثر نبوده‌اند، ممکن است از جراحی برای اصلاح ناهنجاری‌های استخوانی استفاده شود.

 

پدیده زانوی پرانتزی پدیده شایعی است. اگر شما نیز به این عارضه ارتوپدی مبتلا هستید کافیست با مشاورین یارطب تماس بگیرین تا به صورت رایگان برای راه‌های درمان خانگی و یا پیشرفته این عارضه شما را راهنمایی کنند. برای مشاوره رایگان کافیست به وب سایت یارطب مراجعه نمایید.

 

 

زانوی ضربدری (زانوی ایکس)

زانوی ضربدری، عارضه‌ای است که در آن زانوها به سمت داخل خم می‌شوند و در هنگام ایستادن، مچ پاها از هم فاصله می‌گیرند. این عارضه که به نام ژنووالگوس نیز شناخته می‌شود، در کودکان و بزرگسالان به دلایل مختلفی بروز می‌کند و می‌تواند مشکلات متعددی را به همراه داشته باشد.

همونطور که احتمالاً متوجه شدید حالت زانوی ضربدری تقریباً برعکس حالت زانوی پرانتزی است.

 

علائم زانوی ضربدری:

 

• فاصله غیرطبیعی بین مچ پاها در هنگام ایستادن
• خم شدن زانوها به سمت داخل
• قوزک پا به سمت خارج متمایل می‌شود.
• درد در زانوها، لگن و مچ پا
• مشکل در راه رفتن و دویدن
• ساییدگی زودرس مفصل زانو
• ناپایداری زانو

 

دلایل زانوی ضربدری

دلایل بروز عارضه زانو ضربدری یا ایکس در کودکان و بزرگسالان همان دلایل بروز عارضه زانوی پرانتزی است که با هم مرور کردیم. عارضه دلایلی کاملاً مشابه و یکسان دارند.

 

در کودکان:

• رشد طبیعی
• راشیتیسم
• بیماری‌های ژنتیکی
• عوامل محیطی

 

در بزرگسالان:

• آرتروز
• ضربه یا آسیب
• مشکلات تراز استخوانی
• چاقی

 

تشخیص زانوی ضربدری:

مانند زانوی پرانتزی تشخیص زانوی ضربدری نیز با معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می‌شود. پزشک با بررسی وضعیت پاها، فاصله بین مچ پاها و انحراف زانوها به سمت داخل، می‌تواند این عارضه را تشخیص دهد. همانند وضعیت زانوی پرانتزی در برخی موارد، ممکن است از عکس‌برداری با اشعه ایکس برای بررسی دقیق‌تر وضعیت استخوان‌ها و مفاصل استفاده شود.

 

درمان زانوی ضربدری:

درمان زانوی ضربدری هم مانند درمان زانوی پرانتزی به‌علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. این نارضای نیز در کودکان به طور خود به خودی تا سن ۳ سالگی برطرف می‌شود. از روش‌های درمانی زانوی ضربدری می‌توان به کاهش وزن، فیزیوتراپی، استفاده از ارتوز، تزریق و جراحی اشاره کرد. گه همان روش های درمانی زانوی پرانتزی هستند با این تفاون که برای اصلاح وضعیت زانوی ضربدری به صورت متفاوتی به کارگیری می‌شوند.

 

پیشگیری از زانوی ضربدری

 

در کودکان:

• از پوشیدن بیش از حد پوشک برای نوزادان خودداری کنید.
• از صندلی‌های مناسب برای کودکان استفاده کنید.
• به کودکان خود آموزش دهید که صاف بنشینند.
• از تشک‌های سفت برای کودکان استفاده کنید.

 

در بزرگسالان:

• وزن خود را در حد سالم نگه دارید.
• ورزش‌های منظم انجام دهید.
• از کفش‌های مناسب استفاده کنید.
• از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی را به زانوها وارد می‌کنند، خودداری کنید.

 

**نکته مهم** با توجه به اینکه دلیل بروز عارضه زانوی ضربدری و زانوی پرانتزی با هم یکسان است، می‌توان توصیه‌هایی که برای پیشگیری از بروز عارضه زانوی ضربدری به آن اشاره شد را برای پیشگیری از بروز عارضه زانوی پرانتزی نیز استفاده نمود.

 

در پایان...

به طور خلاصه دو عارضه زانوی ضربدری و زانوی پرانتزی اگرچه از لحاظ حالت فیزیکی کاملاً برعکس یکدیگر هستند اما از دلایل و راه‌های درمانی یکسانی برخوردارند. با رعایت نکات پیشگیرانه می‌تواند بروز این دو عارضه جلوگیری نمود.

در صورتی که به یکی از این دو عارضه ارتوپدی مبتلا هستید کافیست با متخصصین یارطب تماس بگیرید تا شما را برای تمرینات و حرکات اصلاحی و راه‌های درمانی دیگر به صورت رایگان راهنمایی کنند.

یارطب، همراه سلامتی شما.